İstanbul Aile Hekimliği Derneği (İSTAHED) Bilim Komisyonu ÜyesiUzm. Dr. Çağrı Kılıçlı, 15 Eylül “Prostat Kanseri Farkındalık Günü” nedeniyleaçıklamalarda bulundu.
Kılıçlı,dünyada ve ülkemizde erkekler arasında akciğer kanserinden sonra en sık görülenkanser prostat kanseri olduğunu vurgulayarak, “Her yıl yaklaşık 1,5 milyon yeniprostat kanseri tanısı konmaktadır. Kılıçlı, 2040 yılında bu sayının 2,9milyona ulaşmasının öngörüldüğünü, bunun dünya genelinde her dakikada 3-5 kişininprostat kanseri tanısı alması anlamına geldiğini belirtti. Tüm bu verilerdikkate alındığında prostat kanseri önemli bir halk sağlığı sorunudur. Erkeklerdetüm kanser türlerinin sebep olduğu ölüm oranlarına bakıldığında en yüksek ölümoranı akciğer kanserinde iken, prostat kanseri bu sıralamada 5. sıradadır.”dedi.
Erkeklerde En SıkGörülen 10 Kanser Türüne Ait Vaka ve Ölüm Dağılımı
- Dr. Kılıçlı, ekteki pasta grafiklerinin,erkeklerde en sık teşhis edilen kanser türlerini (insidans) ve en çok ölüme nedenolan türleri (ölüm oranı) gösterdiğini belirterek, renklidilimlerin, belirli bir kanser türüne ait yeni vakaların oranını temsilettiğini söylediUzm. Dr. Kılıçlı, prostat kanserininbaşlangıç evrelerinde belirtiler çoğunlukla bulunmadığını belirterekYüksekriski bulunan kişilerde kanda bakılan bir test (Prostat Spesifik Antijen, PSA)ve ürolog tarafından makattan parmakla yapılan muayene ile prostat kanserindenşüphelenilirBu durum dışında, idrar yapmakta zorlanma, sıkidrara çıkma, idrar akışında kesiklik, menide veya idrarda kan görülmesi veileri evre kanserlerde de kemik yayılımından dolayı bel ağrısı görülebilirKılıçlı,hastalarda ilk belirtiler görüldüğünde doktora başvurmaları ve muayeneedilmeleri gerektiğini, çünkü erken teşhis edildiğinde tedavide daha iyisonuçlar elde edildiğini belirtti.Uzm. Dr. Kılıçlı, prostat kanserine yakalanma riskini arttırandurumları şu şekilde sıraladı:
- İleri yaşta olmak·Yakınlarında prostat kanserininbulunması·Obezite·Beslenme alışkanlıklarının kötüolmasıUzm. Dr. Kılıçlı'nın ifadelerine göre,yüksek miktarda kızarmış ve aşırı pişirilmiş kırmızı et alımı prostat kanserteşhisi ile ilişkilendirilmiştirBrokoli, karnabahar ve lahana gibiturpgillerden sebzelerin tüketimi, tahıl kaynaklı yüksek lifli beslenme vedomatesteki birincil antioksidan likopenin de hızlı ilerleyen prostatkanserlerinden koruyucu olduğu çalışmalarda gösterilmiştir. Uzm. Dr. Kılıçlı, sigara kullanıyor olmanın ve az hareketli bir yaşam tarzına sahip olmanın da riskfaktörleri arasında yer aldığını belirterek, “Prostatkanseri olan 2705 erkeğin yer aldığı büyük bir çalışma, haftada en az üç saatyoğun egzersiz yapan erkeklerde prostat kanserine bağlı ölüm riskinde %61'likbir azalma olduğunu ortaya koymuştur.” diye ifade etti.
- Dr. Kılıçlı, prostat kanserinintanısında kandaki PSA düzeyi, parmakla yapılan rektal muayene, ultrason ve MRyardımcı olurken, altın standart tanının ürolog tarafından prostat bezindenalınan biyopsinin patolog tarafından incelenmesi ile konduğunu açıkladı.Uzm. Dr. Kılıçlı, PSA düzeyinin yaşa göre farklıaralıklarda bulunduğunu ve PSA testinin tek başına kanser tanısı koydurmadığınısöyledi. Kılıçlı, PSA testinin organa spesifikolduğunu, yani prostat bezini ilgilendiren tüm durumlarda yükselebileceğini,örnek olarak prostat bezinin iltihabı ve iyi huylu prostat büyümesini işaretetti.
YAŞ | PSA DEĞERİ (ng/ml) |
40 - 49 | 0 - 2,5 |
50 - 59 | 0 - 3,5 |
60 - 69 | 0 - 4,5 |
70 - 79 | 0 - 6,5 |
“Barsak,meme ve rahim ağzı kanser taramaları hem de prostat kanseri taramaları için tümbireylerin kendi aile hekimlerine başvurmaları ve doğru bilgiyi doğru zamandayetkin kişilerden almış olmaları, kanser tarama programının sağlıklı ve düzgünişlemesi ve böylece kansere bağlı olumsuz sonuçların en aza indirilebilmesiiçin kilit noktayı oluşturmaktadır.”