İsrail ve İran arasındaki gerilim son 7 gündür yerini sıcak çatışmalara bıraktı. İki ülke birbirlerine füze yağdırırken Orta Doğu’da geniş çaplı ve yerleşik bir savaşın çıkmasından endişe ediliyor. İsrail ve İran arasındaki gerginliğin odak noktasında ise İran’ın nükleer çalışmaları yer alıyor. ABD ve İsrail İran’ın nükleer silah ürettiğini iddia ederek Tahran yönetiminin uranyum zenginleştirme çalışmalarına son vermesini istiyor. İran yönetimi ise ısrarla nükleer silah üretmediğini vurguluyor.

ABD’NİN İSTİHBARAT RAPORLARI NE DİYOR?

ABD Başkanı Trump ve İsrail Başbakanı Netanyahu ısrarla İran’ın nükleer silah üretmeye çok yaklaştığını iddia etse de ABD’nin istihbarat raporları bunun tersini söylüyor. ABD istihbaratı, İran’ın elinde zenginleştirilmiş uranyum bulunsa da nükleer silah üretmekten çok uzak olduğunu vurguluyor. İstihbarat raporlarına göre İran’ın nükleer silah üretebilmesi için 1 ila 3 yılı bulunuyor.

İsrail Başbakanı Netanyahu ABD basınına yaptığı açıklamada İran’ın gizli bir şekilde nükleer silah için çalıştığını savunarak "Çok hızlı ilerliyorlardı. Birkaç ay içinde ve kesinlikle bir yıldan daha kısa bir sürede bir test cihazı ve muhtemelen ilk silahı elde edeceklerdi” dedi. Bu açıklama İsrail’in İran’a saldırmak için ortaya attığı iddianın temelini oluşturuyor.

TRUMP, İSTİHBARAT RAPORLARINI HİÇE SAYIYOR

Ancak Ulusal istihbarat direktörü Tulsi Gabbard, Mart ayında yasa koyuculara, ABD casusluk teşkilatlarının İran'ın nükleer silah üretme kararı almadığını ancak sivil amaçlar için gerekenin çok ötesinde zenginleştirilmiş uranyum stokları olduğunu değerlendirdiğini söyledi. Öte yandan istihbarat yetkilileri İran’ın nükleer çalışmaları ile ilgili mevcut istihbaratlarını bu hafta teyit ettiklerini belirtti.

ABD Başkanı Trump ise nükleer silah konusunda Netanyahu ile aynı fikri paylaşıyor. Hatta Trump, Gabbard’ın sözlerine karşılık “Ne söylediği umurumda değil" dedi.

İRAN NÜKLEER SİLAH ÜRETMEYE YAKLAŞTI MI?

İran’ın nükleer silah üretmeye gerçekten yaklaşıp yaklaşmadığı sorusunun yanıtı hem ABD istihbaratının hem de Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın raporlarında bulunuyor.

İran’ın nükleer silah üretebilmesi için uranyumu yüzde 90 saflığa kadar zenginleştirmesi gerekiyor. Ancak Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’na göre İran yaklaşık 400 kilogram uranyumu yüzde 60 saflığa kadar zenginleştirdi. İran’ın uranyumu yüzde 90 saflığa kadar zenginleştirmesi için başka teknik adımlar uygulaması gerekiyor.

Uluslararası Atom Enerji Ajansı Genel Müdürü Rafael Grossi, bu ay yayınladığı bir raporda, "İran, dünyada yüzde 60 oranında zenginleştirilmiş uranyum üreten ve biriktiren tek nükleer silahsız ülkedir" dedi.

Grossi, CNN'e yaptığı açıklamada ise BM müfettişlerinin İran'ın "nükleer silaha geçiş için sistematik bir çaba içinde olduğuna" dair bir kanıta sahip olmadığını söyledi.

ABD istihbaratının raporuna göre İran’ın elinde 10 nükleer silah üretecek kadar malzeme olduğunu belirtirken, Tahran yönetiminin silah üretmeye daha yaklaşmadığı belirtiliyor. Uzmanlar, İran’ın yerli saflıkta uranyum zenginleştirse de silah üretiminin en az 1 yıl alacağını vurguluyor. Ancak ABD Başkanı Trump ve İsrail Başbakanı Netanyahu, İran’ın haftalar içinde nükleer silah üretebileceğini belirtiyordu.

Öte yandan uzmanlara göre İsrail'in İran'a yönelik hava saldırıları ülkenin nükleer programını muhtemelen birkaç ay geriye attı.